Missiegebied uitgelicht: Combined Maritime Forces (CMF) in Bahrein

De Nederlandse deelname met onder meer marineschepen aan de antipiraterij-missies van de EU en de NAVO, operatie Atalanta en Ocean Shield is vrij bekend. Ook de mariniers die ter afschrikking van piraten meevaren met Nederlandse koopvaardijschepen, staan regelmatig in de belangstelling. Minder bekend is de Nederlandse bijdrage aan Combined Maritime Forces (CMF) ter bestrijding van terrorisme en piraterij. Deze missie werd kort na de aanslagen op 11 september 2001 in het leven geroepen als maritieme tak van operatie Enduring Freedom.

Kapitein-luitenant-ter-zee Eduard de van der Schueren neemt samen met nog 2 Nederlanders deel aan CMF. Hiervan is er één geplaatst aan boord van het stafschip van Combined Task Force (CTF) 151, een van de 3 maritieme taakgroepen van CMF. In totaal nemen 26 landen deel aan CMF. Omdat het ene land om politieke redenen wel piraterij wil bestrijden, maar niet wil deelnemen aan antiterrorisme-operaties zijn er in het verleden 3 taakgroepen opgericht. CTF-151 is puur antipiraterij, CTF-150 richt zich op antiterrorisme, wat ook geldt voor CTF-152, maar dan specifiek in de Arabische Golf.

Aanspreekpunt
KLTZ van der Schueren fungeert als Senior National Representative (SNR) onder andere als aanspreekpunt van en naar Nederland.“Daarnaast zit ik bij de staf op het hoofdkwartier in Manama (Bahrein), waar ik ook werk op de afdeling ‘future operations’ voor CTF-152. Dat betekent dat ik mij bezighoud met de planning van inzet van onze schepen op de middellange termijn, tot een half jaar.”

Coördinatieclub
Op het CMF-hoofkwartier houden zo’n 50 stafleden zich bezig met het plannen van de inzet. “Eigenlijk is het een grote coördinatieclub. Zowel CMF, EU als NAVO hebben afzonderlijk te weinig middelen om al hun doelstellingen te bereiken. Door het uitwisselen van inlichtingen en het coördineren van de middelen proberen we de inzet in en rond de Indische Oceaan zo goed mogelijk te verdelen. De taakgroepen van CMF beschikken elk over ongeveer 5 schepen (direct support), aangevuld met schepen die soms maar een aantal dagen beschikbaar zijn (associated support). Daarnaast opereren er landen zoals Rusland en Japan zelfstandig in het gebied (independent operations), maar ook dat moet je met elkaar afstemmen.”

Nederlands defensiepersoneel in Bahrein, 2005
(foto Hans de Vreij)

De verschillende antipiraterij-missies sorteren merkbaar effect, bevestigt de SNR. “Het is erg rustig de laatste maanden. De meest recente kaping was die van de Griekse olietanker Smyrni op 10 mei. Hoewel we nog wekelijks pogingen en andere verdachte activiteiten constateren, is er voor het hele gebied sprake van een enorme afname dankzij de verschillende missies. Dit ook dankzij de beveiligingsteams aan boord van koopvaardijschepen, en de eigen maatregelen die schepen nemen ter voorkoming van piraterij, zoals het gebruik van prikkeldraad en goed manoeuvreren bij een aanvalspoging.”

Gezelschap
Op het hoofdkwartier wordt Eduard van der Schueren vergezeld door een Nederlandse onderofficier die Chief Battlewatch is. “Zeg maar de afdeling Operaties, waar ze 24 uur per dag alle binnenkomende informatie verwerken”, legt de kapitein-luitenant-ter-zee uit. De derde Nederlander is planner (N5) aan boord van het Britse bevoorradingsschip RFA Fort Victoria, dat momenteel het stafschip is van CTF-151. “En eind van de maand wordt de functie van NAVO-liaison bij ons op het hoofdkwartier overgenomen door een Nederlander. Dan nemen er dus 4 Nederlanders deel aan Combined Maritime Forces”, besluit van der Schueren.

(Weekoverzicht Defensie-operaties, 5 juni 2012)

Opmerking Hans de Vreij: het zou het ministerie van Defensie niet misstaan hebben enige toelichting te geven over de situatie m.b.t. de mensenrechten in Bahrein. Mishandeling en marteling, politieke detentie en andere misstanden mogen als genoegzaam bekend en gedocumenteerd worden aangemerkt. Het hoofdkwartier van CMF functioneert niet in 'splendid isolation'; het gebouw staat op Bahreins grondgebied, het personeel maakt gebruik van de Bahreinse zakelijke en particuliere faciliteiten. Het gezegde "wie zwijgt stemt toe" gaat ook in dit geval op.