Toespraak generaal De Kruif bij afscheid van de Zware Cavalerie

Excellenties, collega’s, dames en heren,

Vandaag is geen leuke dag. Voor u niet en voor mij niet. En de reden hiervoor is natuurlijk dat we vandaag officieel afscheid nemen van de tank en de daarbij horende ‘way of live’. Wij nemen afscheid van de Zware Cavalerie.

De landmacht heeft in de afgelopen vijf eeuwen van Nederlandse onafhankelijkheid een dominante rol gespeeld. Al in de dagen van de Republiek der Verenigde Nederlanden komen wij de stamregimenten tegen van de eenheden die vanmiddag worden ontbonden. Op 17 oktober 1588 werd het Vaan Lansiers van Paulus Bacx opgericht, stameenheid van het Regiment Huzaren van Sytzama. Het was de tijd van de Tachtigjarige Oorlog die de basis legde voor een vrije en onafhankelijke Nederlandse staat. De Prinsen Maurits en Frederik Hendrik stonden aan de wieg van het Staatse Leger dat een sleutelrol vervulde in het succes van onze onafhankelijkheidsstrijd. 28 april 1668 was de dag dat Ernst Willem van Haren zijn cavalerieregiment oprichtte, stameenheid van het Regiment Huzaren Prins van Oranje.

Luitenant-generaal  De Kruif, Commandant Landstrijdkrachten

Het jonge Koninkrijk der Nederlanden werd in 1815 al direct bedreigd door Napoleon. In de velden ten zuiden van Brussel werd in de slagen bij Quatre-Bras en Waterloo de macht van Napoleon definitief gebroken. Slagen waarbij de net opgerichte Koninklijke Landmacht zich onderscheiden heeft door moedig optreden. De cavalerieregimenten hebben zich tot het uiterste geweerd en een hoge prijs betaald. Niet voor niets is hun inzet beloond met de standaardopschriften  “QUATRE-BRAS” en “WATERLOO”. Het andere opschrift: `TIENDAAGSCHE VELDTOCHT 1831’ houdt de gedachte levend aan het optreden in de zuidelijke Nederlanden.

Een groot aantal reorganisaties mondde in 1867 uit in een nieuwe organisatie met vier gelijksoortige eenheden, die werden aangeduid als het 1e, 2e 3e en 4e Regiment Huzaren. Als gevolg van bezuinigingen tussen de wereldoorlogen werden deze regimenten meermalen gereduceerd tot soms minder dan de helft van hun oorspronkelijke sterkte. De jarenlange verwaarlozing en bezuiniging hebben geleid tot een krijgsmacht die niet meer in staat was haar taak te verrichten. Ondanks de strijdlust en het heldhaftig optreden van ook de huzarenregimenten in mei 1940 in de strijd rond de Residentie, Rotterdam en bij de Grebbelinie  bleek dit een vergeefse strijd te zijn.

Na de Tweede Wereldoorlog werd in de jaren vijftig de Koude Oorlog een feit en ontstond de NAVO. In het kader van de bondgenootschappelijke inzet werd hard gebouwd aan een capabele krijgsmacht. Voor de cavalerie was het de tijd waarin de tank haar intrede deed en in belangrijke mate de slagkracht van de Koninklijke Landmacht bepaalde. Op het hoogtepunt telde het arsenaal niet minder dan 960 gevechtstanks. De hoge kwaliteit van onze huzaren en tanks werd bewezen in nationale en internationale competities, zoals het winnen van de Canadian Army Trophy.

Het einde van de Koude Oorlog had grote gevolgen voor de cavalerie. Zowel het aantal bataljons als het aantal tanks per bataljon werd sterk gereduceerd. Voor 43,  41 en 59 Tankbataljon viel achtereenvolgens het doek. Met de Leopard 2 A6 beschikte de cavalerie tot het laatst over een tank van wereldklasse.
De overgebleven tankbataljons zijn de laatste decennia voortdurend ingezet. Als Battlegroup of als PRT, met en zonder tanks. Het onderstreept de spreekwoordelijke veelzijdigheid van deze eenheden.

De inzet van de tankbataljons in de afgelopen twintig jaar heeft enkele duizenden veteranen opgeleverd, veteranen die zorg en aandacht verdienen. Juist omdat binnen de Koninklijke Landmacht bij de veteranenzorg de regimenten en korpsen een sleutelrol vervullen is door mijn voorganger besloten de regimenten te ontbinden en niet op te heffen. Alleen zo blijft een kader in stand waarin men elkaar kan vinden en steunen. Een ontbonden regiment kan dit echter niet alleen. Daarom heeft Hare Majesteit de Koningin besloten dat de tradities van de ontbonden regimenten in bewaring zullen worden gegeven bij het Regiment Huzaren Van Boreel. Gelukkig bleek immers ook deze week weer dat er nog steeds behoefte is aan Verkenners…..

In het vaste vertrouwen dat dit regiment haar ontbonden zusterregimenten in alles zal steunen zal ik in het tweede deel van de ceremonie de cravate met de namen van de ontbonden regimenten aan de standaard van dit regiment hechten. Als uitvloeisel van dit Koninklijk Besluit zal ik zo dadelijk eerst overgaan tot het innemen van de standaarden van het Regiment Huzaren van Sytzama en het Regiment Huzaren Prins van Oranje.

(...)

Staat u mij toe de ceremonie van vandaag ook nog in een ander perspectief te plaatsen. Velen van ons hebben de afgelopen decennia en jaren gediend in missies. Hoewel de intensiteit van deze missies soms sterk varieert, opereer je in gebieden die totaal anders zijn dan in Nederland. Waar we ook waren, op geen enkele plaats was de levensstandaard ook maar enigszins te vergelijken met de situatie in Nederland. In Bosnië zijn geen sociale voorzieningen en is de economie grotendeels afhankelijk van zwart geld. In Irak bestaat geen enkele ziektekostenverzekering en in Afghanistan moet je als kind twintig kilometer lopen om je door ISAF te laten opvangen en helpen aan een gebroken been. Alle veteranen die terugkomen uit deze missie delen veel ervaringen, waarvan er één unaniem is. En dat is dat wij in Nederland leven in het Paradijs.

Het woord ‘crisis’ is voor ons, veteranen, namelijk niet te plaatsen, en zeker niet in relatie tot Nederland. In een land in crisis heb je immers geen onbeperkt toegang tot geneeskundige zorg, alle kansen in het onderwijs, vrij gebruik van internet en een overheid die overal voor zorgt, soms zelfs voor te veel dingen wil zorgen. En wij mogen alles zeggen wat we willen, ongeacht rang, stand sekse, geaardheid of ras. Samengevat in een goed Achterhoeks woord: in Nederland is niks te noelen!

Circa 70 jaar geleden was dit anders. Nederland en Nederlands-Indie waren bezet. Er was geen vrijheid van meningsuiting, homo-sexuelen werden gebrandmerkt en Joden vervolgd. Het onderwijs was niet vrij en de geneeskundige zorg beperkt. En zelfs aan basis levensbehoeften, zoals voedsel, kon deels niet meer worden voorzien. Dames en heren, dat was niet eens een generatie geleden. De prijs voor de vrijheid was hoog, en werd niet alleen door Nederlanders betaald.

In Nederlandse grond liggen meer dan 50.000 geallieerden begraven. In Margraten, Oosterbeek, Groesbeek, Bergen op Zoom, Amerikanen, Britten, Canadezen, Polen, Fransen, Australiers, Vrijheid is niet vrij, en zeker niet gratis. Soms moet je vechten voor je vrijheid, vechten voor de vrijheid van anderen of moeten anderen vechten voor onze vrijheid. Dat besef is niet alleen in filosofisch opzicht essentieel, maar we moeten ons ook realiseren dat je niet zo maar kunt vechten. Vechten vergt immers een krijgsmacht die goed materieel heeft en de beste mensen. Mensen die in staat zijn de opdracht boven hun eigen veiligheid te stellen, de groep belangrijker te vinden dan hun eigen belang en kennis te maken met de fysieke en psychische grenzen van een mens, en soms zelfs daaroverheen te gaan. Dit alles samen te voegen en te operationaliseren vergt jarenlange training en vorming.

En daar hebben we een uitdaging. Nederland voelt zich veilig. Vechten voor je vrijheid is niet opportuun, vechten voor de vrijheid van anderen is steeds minder vanzelfsprekend en de begraafplaatsen van geallieerden zijn meer een natuurpark dan een waarschuwing. En dus hebben we ook minder geld over voor Defensie. Dat is de echte reden dat we hier staan.

Maar ik wil niet afsluiten met een sombere boodschap. Ik wil deze gelegenheid vooral gebruiken om hier, publiekelijk, de cavalerie en iedereen die haar een warm hart toedraagt mijn bewondering aan te bieden voor de buitengewoon waardige wijze waarop kennis genomen is van het besluit afscheid te nemen van de tanks, dit besluit razendsnel is omgezet in actie en de wijze waarop het personeel hiermee is omgegaan. Het maakt mij trots en nederig tegelijk hier vandaag als Commandant Landstrijdkrachten te mogen staan. Het laat zien dat we soms middelen moeten inleveren, maar dat onze ruggengraat ongebroken is. En onze ruggengraat is de mens en de trots, toewijding moed en opoffering die daarbij hoort. En dat blijft.

(Koninklijke Landmacht, 16 september 2012)