Op de radar in Adana

"Wanneer je zo’n Scud ziet gaan, weet je dat we hier niet voor niets zitten"

Jessica Maas

INCIRLIK - Een klein rood symbooltje kruipt langzaam over het enorme scherm. Een rode stippellijn laat zien waar het waarschijnlijk terecht gaat komen. ,,Dat is een Scud-raket'', verduidelijkt kapitein Lennart Cornelisse (29) uit Vlaardingen in het commandocentrum van de Nederlandse Patriotmissie op de basis in Incirlik in Oost-Turkije. ,,Zodra we dàt zien, is iedereen alert.''

Patriot lanceerinrichting. Foto: Defensie

Het zijn beelden van afgelopen nacht, alle informatie van de Patriotradars en sensoren op schepen en vliegtuigen rond de Syrische grens komt op dit scherm samen en geeft een bijna volledig beeld van het Syrische luchtruim. De raket slaat in op Syrisch grondgebied, ver van de grens. De militairen kunnen weer ademhalen, het woord 'Fireball!' - waarmee een raket richting Turkije wordt aangeduid - is in het zenuwcentrum nog niet gevallen. De Patriots hoeven niet in actie te komen. De raketten vallen bovendien ook buiten het bereik van afweergeschut en daarnaast is de opdracht glashelder. De Patriots zijn er uitsluitend om het Turkse grondgebied te beschermen.

Majoor Frank Dijkmans (39) uit Den Bosch wijst naar de tv. ,,De volgende dag zien we op CNN wat voor ellende dat ogenschijnlijk simpele symbool op het scherm kan veroorzaken en weten we heel goed dat we hier niet voor niets zitten.’’ Collega Cornelisse: ,,Vorige week was er nog een grote inslag in Aleppo. Je vraagt je af wat er van de stad over is.’’

Bepaald rustig is het Syrische luchtruim niet, stelde ook minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert die deze zaterdagochtend - samen met haar Duitse en Turkse collega's - een bliksembezoek aan de 260 Nederlandse militairen brengt. "Er wordt met zware wapens gevochten, pal aan de grenzen van Europa. We weten allemaal wat u op de radar voorbij ziet komen."

Er zijn dagen dat de militairen op het scherm alleen lijnvluchten zien gaan - velen vliegen met een boogje om Syrië heen, zegt majoor Dijkmans in het 'zenuwcentrum'. ,,Maar er zijn ook dagen dat we dat er zeven raketten zien inslaan.''

Een stuk verderop op de enorme basis - waar ruim 3000 Turkse en Amerikaanse soldaten gelegerd zijn, staan ze dan. De Nederlandse Patriots. Tot voor kort speelde militairen hier nog paintball, getuige een bord langs het hek. Nu staan er zeven lanceerstellingen, met de kop richting Syrië.  De andere eenheid staat buiten de basis, bij het vliegveld in Adana. Klinkt de code Fireball dan komt dit geavanceerde afweergeschut actie.

Vuurleiders. Foto: Defensie

Achter de lanceerinstellingen in een kleine donkere cabine, zitten de drie vuurleiders te turen naar groene radarschermen. Een blauw koekiemonster - met militaire baret - is als grap tussen de schermen gezet. Twaalf uur onafgebroken zitten ze hier. "En we slapen als team ook nog op dezelfde kamer, dan leer je elkaar wel kennen, ja", lacht Jori Draaijer (25) uit Deurne. "In de dagen dat we geen dienst hebben, is er op de basis voldoende te doen. Belangrijk om je hoofd leeg te maken." Aan sportfaciliteiten en restaurants geen gebrek. Er is zelfs een bioscoop op de voormalige Amerikaanse basis en ook een Burger King ontbreekt niet.

Het is niet vreemd dat Turkije de hulp van de Navo heeft ingeroepen, zegt generaal Tom Middendorp. De Commandant der Strijdkrachten brengt deze zaterdag ook een bezoek aan ‘zijn mannen’. "Ik begrijp best dat de Turken aan de grens nerveus worden van al die Scuds. Nee, het is allemaal niet voor niets."

(www.jessicamaasistanbul.com, 25 februari 2013)