Opinie: Is de westerse missie in Afghanistan mislukt?

Afshin Ellian
Is de westerse missie in Afghanistan mislukt? Is er nog een kans op een Afghanistan zonder Taliban? Het zijn indringende vragen die we met een zekere voorzichtigheid moeten beantwoorden.
Omdat het om miljoenen mensen gaat, die rechtstreeks afhankelijk zijn van de westerse machten. En omdat het gaat om onze veiligheid en regionale belangen.


Stammen
Afghanistan bestaat uit verschillende stammen, eigenlijk ook volkeren. Pro-Taliban-krachten zijn vooral te vinden bij de Pashtoen en hun stamgenoten in Pakistan.
De Taliban vormen niet meer een puur Afghaanse beweging. Het is op dit moment een sterke beweging in Pakistan, ook buiten de provincie Wasiristan - en tevens actief in Balochistan.
De Afghaanse Taliban worden eigenlijk in leven gehouden door Pakistaanse fundamentalisten en door krachten in de Pakistaanse staat.


Inlichtingendiensten
Wat is de stand van zaken? Onlangs is een geheim NAVO-rapport opgemaakt over Afghanistan. Daaruit blijkt dat de Taliban ervan overtuigd zijn ‘dat ze weer aan de macht komen als de buitenlandse troepen zich uit Afghanistan hebben teruggetrokken.’ 
De inlichtingendiensten zijn van mening dat de Taliban worden gesteund door de Pakistaanse geheime dienst. En ze breiden hun invloed uit naar de gebieden die inmiddels door NAVO-troepen zijn verlaten.


Scharen
Het is een verbazingwekkend rapport. Over het Afghaanse leger, dat door de NAVO-troepen is opgeleid en bewapend, schreven ze: ‘De Taliban zouden zelfs samenwerken met het Afghaanse leger en de politie, die met het oog op de toekomst in het geheim overeenkomsten zouden sluiten. Zelfs leden van de regering zouden geneigd zijn zich achter de Taliban te scharen. Ondanks hun slechte herinneringen aan het streng islamitische Taliban-bewind (1996-2001) zouden de Afghanen de Taliban nu prefereren boven de huidige regering, die zij beschouwen als corrupt, inefficiënt en te ver verwijderd van lokale en tribale leiders.’
De Taliban maken zelfs gebruik van de westerse wapens waarmee de Afghaanse soldaten zijn bewapend.


Teheran
In het uitgelekte rapport staat niets over het islamitische Iran. Maar ik heb u al bericht dat de Taliban wel steun krijgen van Teheran. Zelfs Khamenei heeft ze gevraagd om dit jaar de aanval op de Amerikaanse strijdkrachten te verhevigen.
De gevolgen daarvan hebben we gezien: talloze aanslagen in de afgelopen maanden. In Teheraanse kringen wordt gezegd dat de Amerikanen deze lente door het offensief van de Taliban naar huis zullen verlangen.


Beetje dom
President Barack Obama heeft in een vroeg stadium verklaard dat de Amerikaanse troepen zich in 2013 uit Afghanistan zullen terugtrekken. Dat was een beetje dom. Want daarna was er binnen de NAVO-landen geen enkele steun meer voor een missie in Afghanistan.
Bovendien bevestigde Obama de bewering van de Taliban dat de westerse missie in Afghanistan is mislukt.
De Amerikaanse president raakte in paniek en ontdekte plotseling dat hij Afghanistan als een strategisch militaire basis nodig heeft. Temeer nu Irak onder druk van Iran niet langer een militair verdraag wil sluiten met de Amerikanen. Dus besliste Obama om toch nog in Afghanistan te blijven.


Rampzalige figuur
De westerse wereld verbaast me. Ze zien niet in dat deze president een rampzalige figuur is voor dit soort vraagstukken.
Waarschijnlijk zijn alle westerse NAVO-troepen in 2014 uit Afghanistan vertrokken. Dan staan de Amerikanen alleen in hun strijd tegen de Taliban.
Maar de Amerikanen kunnen Afghanistan niet in hun eentje aan. Daarom zoekt Obama naar een deal met de Taliban. Ze mochten al een kantoor openen in Qatar. Daar voeren de Amerikanen nu onderhandelingen met de Taliban.


Alle schuld
Maar moeten we alle schuld in de schoenen van president Obama schuiven? Nee. Het is aan het Afghaanse volk om als soeverein volk een keuze te maken. De Afghanen hebben de chronische neiging om hun eigen problemen in andermans schoenen te schuiven.
Niet de Denen of de Nederlanders, maar de Afghanen zelf moeten vechten voor hun vrijheid. Willen ze dat niet, dan moeten ze niet zeuren en onder de Taliban gaan leven.


Verslaafd
Vrijheid is niet gratis. De Afghanen zijn verslaafd geraakt aan buitenlandse machten die voor hun veiligheid, eten, drinken en onderdak zorgen.
Toch heeft de westerse wereld een probleem. De Talibanisering van Afghanistan kan zich naar de voormalige Aziatische republieken van de Sovjet-Unie voortzetten. Daartussen zit ook nog een aanzienlijk aantal Al-Qa’ida-strijders. En die laatsten zijn echt onze vijanden.
Afghanistan dreigt te mislukken. De Talibanisering dreigt te winnen. Dat is de trieste stand van zaken. Het is een moeilijke boodschap om aan Nederlandse ouders te vertellen die hun kinderen in Afghanistan hebben verloren.
(Elsevier, 3 februari 2012)