Tijdbom onder vrede Europa

Russische agressie dreigt over te slaan

door Charles Sanders en Pieter Waterdrinker

Het gevaar dat kruitvat Oekraïne ontploft en de vlam overslaat richting Baltische NAVO-lidstaten waardoor oorlog in heel Europa dreigt, groeit met het uur.

Nederlandse officieren en hoogleraren internationale betrekkingen vrezen een scenario waarbij Estland, Letland en Litouwen een beroep doen op artikel 5 van het bondgenootschap en militaire hulp vragen.

„Mocht Poetin de grenzen van Oost-Oekraïne overtrekken, dan zullen Russische minderheden in de Baltische staten het voorbeeld van hun broeders in Donetsk, Slovjansk en Maripol volgen”, aldus een generaal-majoor van de Koninklijke Landmacht. „Zo’n domino-effect kan een Derde Wereldoorlog inleiden.”

Escalatie
Directeur Rob de Wijk van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies deelt die zorg. „Ik ben net terug uit Estland en daar kijkt men doodsbang naar de ontwikkelingen in Oekraïne. Narva, derde stad van het land en pal aan de grens met de Russische Federatie, bestaat voor 90 procent uit etnische Russen. Als die zich gaan roeren is de beer pas echt los.”

Want de Esten zullen annexatie van hun belangrijke industriestad niet toestaan, waardoor een gewapend conflict tussen Moskou en de NAVO op de loer ligt. De interimpremier van Oekraïne, Arseni Jatsenjoek, waarschuwde gisteren voor een nieuwe wereldoorlog terwijl zijn troepen in de stad Slovjansk separatisten probeerden uit te roken.

Gisteravond laat meldde het Amerikaanse ministerie van Defensie dat Russische vliegtuigen de afgelopen 24 uur diverse malen het luchtruim van Oekraïne zijn binnengevlogen. Waar en wanneer dat is gebeurd, is niet duidelijk.

(Telegraaf, 26 april 2014)

Dreiging

Een week na het verrassend tot stand gekomen akkoord van Genève, is de situatie in Oekraïne zo explosief dat Kiev zelfs vreest voor een Derde Wereldoorlog. De schuld van de escalatie ligt geheel en al bij één partij: de agressor Rusland. Met voorbedachten rade is al wekenlang gewerkt aan het destabiliseren van Oekraïne.

Het akkoord van Genève voorzag in ontwapening van illegale groepen en ontruiming van overheidsgebouwen. De afspraken tussen Rusland, de VS, Oekraïne en de EU waren glashelder. Toch heeft Rusland er bewust voor gekozen om vanaf dag één na Genève helemaal niets te ondernemen ter uitvoering van het akkoord. Dat voedt de verdenking dat het Kremlin inderdaad uit is op een oorlog.

De woorden van de Russische minister van Defensie dat het militaire machtsvertoon aan de grens met Oekraïne tevens nodig is omdat de NAVO versterkingen naar oostelijke lidstaten heeft gestuurd, zijn onheilspellend. Tegelijkertijd heeft president Poetin zichzelf klemgezet door zijn niet-aflatende propagandaoorlog. Het gevaar bestaat dat er voor Poetin geen weg terug is.

De opties van de NAVO lijken beperkt, nu Oekraïne geen deel uitmaakt van het bondgenootschap en bij een Russische inval geen beroep kan doen op artikel 5 van het handvest – de stelregel dat een aanval op de één, een aanval op allen is. Toch moet de NAVO serieus rekening houden met een noodzaak tot ingrijpen. Om te voorkomen dat een domino-effect ontstaat, zou, vooral ook ter bescherming van de oostelijke lidstaten van de alliantie, een tegenreactie overwogen moeten worden.

De NAVO heeft geen andere keus dan de tanden te laten zien.

(Telegraaf, 26 april 2014)