Tweede Kamer: overleg over antipiraterij-operaties

In de zeeën rond Somalië komt piraterij voor. De piraten zijn uit op diefstal van de lading van schepen of eisen losgeld door de bemanning te gijzelen. Verschillende landen zetten marineschepen in om de vrije zee en handel tegen deze piraterij te beschermen. Ook Nederland levert een bijdrage.

Foto: Marine

Verlenging missies 
Eind 2012 liepen de Nederlandse bijdragen aan de NAVO-operatie Ocean Shield en de EU-operatie Atalanta af. Het kabinet nam in december 2012 het besluit, conform artikel 100 van de Nederlandse Grondwet, om de Nederlandse deelname aan deze operaties tegen piraterij met een jaar te verlengen. De Grondwet schrijft voor dat de regering het parlement moet inlichten, alvorens een missie van start gaat. In 2013 ligt de nadruk op de bijdrage aan operatie Atalanta.

Atalanta en Ocean Shield 
Nederland draagt in 2013 van februari tot mei bij aan de operatie Atalanta, met een Luchtverdedigings- en Commandofregat (LCF). Een amfibisch transportschip (Landing Platform Dock, LPD) vervult deze taak vanaf augustus tot en met december. Vanaf dit schip voert Nederland dan ook het commando over Atalanta. Van mei tot augustus 2013 wordt een multipurpose-fregat (M-fregat) ingezet voor NAVO-missie Ocean Shield.

Operatiegebied 
Bij de verlenging van operatie Atalanta tot eind 2014 besloot de Europese Unie het operatiegebied uit te breiden tot en met de kuststrook van Somalië. De EU hanteert hierbij strikte uitvoeringscriteria. Operaties waarbij militairen aan land gaan (‘boots on the ground’) zijn bij deze acties niet aan de orde. Uitbreiding van het operatiegebied is nodig om piraten zo vroeg mogelijk te storen in hun activiteiten voordat zij een bedreiging kunnen zijn voor de koopvaardij. Hiermee kunnen bijvoorbeeld de bevoorradingskampen van de piraten op  het strand van Somalië  vanuit de lucht worden aangepakt.

Taken
Jaarlijks passeren tussen de 20.000 en 30.000 schepen de Golf van Aden (tussen Jemen en Somalië). Piratengroepen opereren tot een afstand van bijna 750 kilometer uit de kust van Somalië. Door te patrouilleren vergroten de marineschepen de veiligheid langs de scheepvaartroutes bij Somalië en ontmoedigen en verstoren zij piraterij op zee. Andere taken van de vloot zijn het beschermen en escorteren van schepen, waaronder voedselschepen van de Verenigde Naties (VN), en het opsporen en oppakken van piraten.

Resultaat missies 
De internationale missies om schepen te beschermen beginnen hun vruchten af te werpen. Sinds halverwege 2011 is het aantal gekaapte schepen sterk gedaald. Ook de inzet van gewapende particuliere bezetters door rederijen schrikt af. Beveiliging blijft echter noodzakelijk. De omstandigheden aan land zoals armoede, onveiligheid en de beschikbaarheid van vuurwapens zijn namelijk vrijwel niet veranderd.

Vergaderingen
Op woensdag 16 januari van 19.00 tot 22.00 uur houdt de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken een algemeen overleg over antipiraterij-operaties. Namens het kabinet zijn minister Timmermans van Buitenlandse Zaken en minister Hennis-Plasschaert van Defensie aanwezig.

[Deze vergadering is live te volgen. Klik hier]

Agendapunten:

1. Verlenging Nederlandse bijdrage missies Atalanta en Ocean Shield.
29521-198 d.d. 7 december 2012
2. Aanvulling artikel 100-brief piraterijbestrijding.
Het deel over de NAVO-operatie Ocean Shield is reeds door de Kamer behandeld.
29521-182 d.d. 5 april 2012
3. Antwoorden op vragen van de commissie over de aanvullende artikel 100-brief piraterijbestrijding. Het deel over de NAVO-operatie Ocean Shield is reeds door de Kamer behandeld.
29521-183 d.d. 20 april 2012
4. Beëindiging Nederlandse AVPD-bijdrage aan EU-operatie Atalanta.
29521-196 d.d. 1 november 2012
5. Veroordeelde Somalische piraten.
32706-31 d.d. 29 juni 2012

Stukken

Brief van de ministers van Buitenlandse zaken, van Defensie en voor Ontwikkelingssamenwerking d.d. 7 december 2012 over verlenging Nederlandse bijdrage missies Atalanta en Ocean Shield (Kamerstuk 29521, nr. 198)
Brief van de ministers van Buitenlandse Zaken en van Defensie d.d. 2012.11.01 over beëindiging Nederlandse AVPD-bijdrage aan EU-operatie Atalanta (Kamerstuk 29521, nr. 196)
Lijst van vragen en antwoorden d.d. 25 april 2012 over de aanvullende artikel 100-brief piraterijbestrijding (Kamerstuk 29521, nr. 183)
Brief van de ministers van Buitenlandse Zaken en van Defensie d.d. 5 april 2012 Aanvulling artikel 100-brief piraterijbestrijding (Kamerstuk 29521, nr. 182)
Brief van de minister van Veiligheid en Justitie d.d. 29 juni 2012 over veroordeelde Somalische piraten (Kamerstuk 32706, nr. 31)

(Bron: Tweede Kamer)