Kamerbrief: toelichting op EU-vergadering over situatie Mali

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Datum 15 januari 2013
Betreft Geannoteerde agenda buitengewone Raad Buitenlandse Zaken d.d. 17 januari 2013

Geachte Voorzitter,

Hierbij bied ik u, mede namens de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, de geannoteerde agenda aan van de buitengewone Raad Buitenlandse Zaken van 17 januari 2013 die geheel is gewijd aan de situatie in Mali.

De Minister van Buitenlandse Zaken,
Frans Timmermans

Op 14 januari jl. kondigde Hoge Vertegenwoordiger Ashton aan op 17 januari a.s. een Buitengewone Raad Buitenlandse Zaken bijeen te roepen om over de recente ontwikkelingen in Mali te spreken. Er zijn geen andere agendapunten.

De inname van Konna (700 kilometer ten noorden van Bamako) op 10 januari jl. door rebellengroeperingen uit het noorden van Mali was de aanleiding voor een verzoek van de Malinese autoriteiten aan de secretaris-generaal van de Verenigde Naties en Frankrijk om bijstand. De VN-Veiligheidsraad sprak in een spoedzitting zijn zorgen uit over de situatie in Mali en verzocht de VN-lidstaten Mali bij te staan. Hierop volgend zond Frankrijk militaire steun naar Mali. Mede met behulp van Franse steun kon Konna heroverd worden. In het kader van de operatie (‘Serval’) werden ook luchtaanvallen uitgevoerd op Gao, Kidal en andere doelen in het noorden van Mali.

De Franse inzet vindt plaats in het kader van de VN-Veiligheidsraadsresoluties 2085 (2012) en 2071 (2012), die een internationale interventie met het oog op het ondersteunen van de Malinese autoriteiten bij het herstel van de territoriale integriteit autoriseerden, en dient mede om de periode tot de ontplooiing van de African-led International Support Mission in Mali (AFISMA) te overbruggen. De leden van de VNVR hebben hun steun voor het Franse optreden uitgesproken. De resoluties drongen er tevens bij de transitionele autoriteiten op aan een routekaart aan te nemen voor herstel van de constitutionele orde en territoriale eenheid. Ook riepen zij ertoe op snel een raamwerk op te stellen voor onderhandelingen met alle partijen die van banden met terroristische groeperingen afzien. In de komende dagen willen vertegenwoordigers van de VN naar Mali reizen om te trachten voortgang op het politieke spoor te boeken.

In het kader van de recente ontwikkelingen in Mali en de Franse inzet van militaire steun zal op 17 januari tevens gesproken worden over de planning van de trainingsmissie in het kader van het Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid (GVDB), gericht op versterking van de capaciteit en herstructurering van het Malinese leger, waarvoor de Raad op 10 december jl. het Crisis Management Concept aannam. De Raad zal op 17 januari mogelijk besluiten de trainingsmissie met spoed verder uit te werken. De ontplooiing van AFISMA zal worden versneld.

Het kabinet meent dat de recente ontwikkelingen de noodzaak onderstrepen van een versterkte en versnelde inzet van de internationale gemeenschap, in overeenstemming met de relevante VNVR-resoluties, ter ondersteuning van de constitutionele orde en ter handhaving van de territoriale integriteit van Mali. Het spreekt zijn steun uit voor de militaire acties van Frankrijk in Mali met het oog op bescherming van Malinese steden en het tot staan brengen van de opmars van rebellengroeperingen, waartoe het Malinese leger zelf onvoldoende in staat is.

Mede om dergelijke situaties in de toekomst te voorkomen, steunt het kabinet de voortzetting met spoed van het planningsproces van de GVDB-trainingsmissie. Een versnelling van de planning mag uiteraard niet ten koste gaan van een zorgvuldige beoordeling van de voorwaarden voor een effectieve trainingsmissie en de risico’s die daarmee gepaard gaan. Op grond van de aanvullende planningsdocumenten, en met inachtneming van de financiële kaders, zal het kabinet bezien of en, zo ja, op welke wijze Nederland een bijdrage kan leveren aan de GVDB-missie. Uw kamer zal hierover uiteraard (tijdig) worden geïnformeerd.

Nederland heeft in de afgelopen decennia ruime ervaring opgedaan met ontwikkelingssamenwerking met partnerland Mali. De bilaterale ontwikkelingssamenwerkingsrelatie met de Malinese overheid is bevroren na de militaire coup in maart 2012 en de daarop volgende gewelddadigheden. Samenwerking met maatschappelijke organisaties om basisvoorzieningen voor de bevolking in stand te houden is wel doorgegaan. In het licht van de actuele ontwikkelingen en ter ondersteuning van de internationale inspanningen zal het kabinet bezien hoe Nederland verder kan bijdragen tot een vreedzame en stabiele toekomst van Mali. Gelet op de grensoverschrijdende aspecten (o.m. de vluchtelingenproblematiek) zullen deze inspanningen mede in regionale context worden geplaatst.

(ministerie van Buitenlandse Zaken, 16 januari 2013)