Minister Hennis-Plasschaert: Koning en krijgsmacht

Sinds 1890 heeft ons land weer een Koning. Op 30 april, om 10.07 uur tekende Koningin Beatrix de Akte van Abdicatie. Daarmee werd zij prinses en staat Koning Willem-Alexander, bijgestaan door Koningin Máxima, aan het hoofd van het Koninklijk Huis.

Na Prinses Beatrix mochten 31 getuigen hun handtekening onder de akte zetten. Als rijksminister van Defensie was ik een van die getuigen. Een bijzondere eer. De banden tussen de Oranjes en de krijgsmacht gaan terug tot de Tachtigjarige Oorlog. Onze onafhankelijkheidsstrijd werd militair aangevoerd door de Oranjefamilie, met Willem van Oranje, onze Vader des Vaderlands, voorop. De ceremoniële rol van Defensie bij de troonswisseling symboliseert de hechte verbondenheid van de Nederlandse krijgsmacht met het Koninklijk Huis en de militaire trouw en loyaliteit aan het Nederlandse volk.

Rond 9 uur begon de dag van de Troonswisseling met 101 saluutschoten vanaf het luchtverdedigings- en commandofregat Harer Majesteits Evertsen, die de aanwezigheid van Koningin Beatrix in de hoofdstad onderstreepten. Als Zijner Majesteit meerde het schip af. Mooie traditie, net als alle eenheden die een ceremoniële groet brachten, de salvo's van de Gele Rijders, de militaire kapellen die op de Dam het Wilhelmus speelden, de Koninklijke Marechaussee die zorgde voor erewachten, de operationele commandanten met hun vaandels, de Commandant der Strijdkrachten met het Rijkszwaard, de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht met de Rijksstandaard en de bijzonder indrukwekkende afsluiting van de dag door de F-16's van de Koninklijke Luchtmacht. Iets om trots op te zijn.

Achter de schermen van deze historische dag was Defensie ook actief. We leverden een belangrijke bijdrage aan de veiligheid in de stad, op en in het water en in de lucht. Een indrukwekkend visitekaartje.

Onze samenleving heeft baat bij gedeelde symbolen en samenbindende krachten. Het zijn wat de Britse zakenman en journalist Walter Bagehot in 1867 de “dignified parts of the constitution” noemde. Voor een vrij en welvarend Nederland is de constitutionele monarchie zonder meer een goede staatsvorm. Defensie vervult daarin een noodzakelijk rol.

Naast ceremoniële taken hebben koning en krijgsmacht een samenbindende rol. De koning staat boven de partijen en vertegenwoordigt de gehele natie. Defensie dient de belangen van onze natie. "Onze kracht ligt niet in afzondering, maar in samenwerking, stelde Koning Willem-Alexander in de Nieuwe Kerk. "Tal van opgaven zijn alleen in internationaal verband op te lossen". Die opdracht heeft de krijgsmacht ook. Net als ons Koninklijk Huis komt de krijgsmacht op voor de belangen van alle inwoners van ons Koninkrijk.

Ik ben ervan overtuigd dat de wens die Koningin Beatrix in haar Dagorder van 30 april uitsprak, met verve wordt vervuld. De krijgsmacht zal namens en voor ons allen haar taken vervullen door blijvend op te komen voor vrede en recht.

Jeanine Hennis-Plasschaert
Minister van Defensie
1 mei 2013