VVD-essay over defensie

André Bosman, Han ten Broeke
(woordvoerders defensie VVD)

De VVD heeft defensie hoog in het vaandel staan en ziet absoluut de meerwaarde van een goede krijgsmacht voor Nederland. De VVD weet als geen andere partij het zijn van een sterk handelsland en een verantwoordelijke rol spelen op het wereldtoneel sterk van elkaar afhankelijk zijn. De VVD is daarom voorstander van een veelzijdig inzetbare krijgsmacht en heeft er ook plannen voor: er wordt niet verder bezuinigd, de reorganisatie wordt afgerond en defensie zal blijven worden ingezet voor internationale missies. Verder wil de VVD een groter draagvlak voor defensie, een betere inzetbaarheid en meer inzet van gespecialiseerde reservisten.

Reorganisatie
De reorganisatie die door het vorige kabinet is ingezet, is voortvarend van start gegaan en de contouren worden steeds beter zichtbaar. Defensie moet een open organisatie worden die verandering en verjonging moet omarmen. Tegelijkertijd moet het besef ontstaan dat Defensie niet meer de baangarantie voor het leven kan bieden. We maken nu een begin met de toekomst van de krijgsmacht: een organisatie die uitblinkt in wat ze doet en hiermee internationaal op hoog niveau kan opereren. Dat die reorganisatie zorgen en onzekerheid met zich meebrengt is voor de VVD duidelijk. Dit proces dient de tijd te krijgen om afgerond te worden. Daarom wil de VVD niet verder bezuinigen op defensie. Verdere bezuingingen zouden de organisatie die al onder druk staat nog verder onder druk zetten en dat kan ten koste gaan van de inzetbaarheid van de krijgsmacht. De titel van het VVD-verkiezingsprogramma is “Niet doorschuiven maar aanpakken”. Een toepasselijke titel voor Nederland, maar dat zeker ook op defensie van toepassing is.

Draagvlak
De VVD vindt het van belang dat mensen begrijpen dat het hebben van een degelijke krijgsmacht geen doel op zichzelf is. Defensie is een uitvoeringsorganisatie, een verlengstuk van de nationale en buitenlandse politiek. Je kunt de inzet van de krijgsmacht het beste typeren door te spreken over de voortzetting van politiek, daar waar de politiek gefaald heeft. Wij willen daarmee zeggen, dat als je landen wil aanspreken op hun verantwoordelijkheid, maar je bent niet bij machte om dat met militaire middelen kracht bij te zetten, het bij aanspreken blijft. En dat weet de andere partij ook. De krijgsmacht is dus een onderdeel van de internationale politiek en de rol die Nederland daar in wil en misschien wel moet spelen. We moeten onszelf niet blijven zien als dat kleine landje aan de Noordzee, maar als de zestiende economie van de wereld, het tweede exportland van de EU de vijfde exporteur van goederen in de wereld. Het belang van Nederland en onze economie ligt in het buitenland. Die belangen dien je veilig te stellen. Dit doe je door goede handelsrelaties te onderhouden om de handel te blijven stimuleren, maar dat doe je zeker ook door een veilige wereld te creëren. Een wereld waar mensen vrij met elkaar kunnen handelen, zonder zich zorgen te hoeven maken over terrorisme of de dreiging van oorlog.

Nederland heeft bijvoorbeeld grote belangen bij een veilige scheepvaart. Rotterdam is verreweg de grootste zeehaven van Europa en staat mondiaal in de top vijf. Dan moet je als Nederland je verantwoordelijkheid nemen om de internationale handelsroutes voor de scheepvaart veilig te stellen. Dat doen we ook in de vorm van de deelname aan de EU-missie Atalanta en de NAVO-missie Ocean Shield die bij Oost-Afrika bezig zijn piraterij te bestrijden. Dat is in het directe belang van de schepen en hun bemanningen die langs de gevaarlijke gebieden varen en dus ook in het Nederlandse belang. Het risico dat landen je als een veiligheidsconsument gaan zien als je niet meedoet aan dit soort missies is levensgroot. Wel de economische vruchten plukken van de inzet van NAVO en EU, maar geen troepen leveren wordt internationaal al snel gezien als het gedrag van een “free-rider”.

Ook nationaal moet men de inzet van de krijgsmacht niet onderschatten. Bijna iedere dag is een onderdeel van defensie actief binnen de Nederlandse grenzen. Of dat nu de marechaussee is met bijstand aan politie, de bescherming van objecten of het tegengaan van illegale immigratie en vreemdelingentoezicht. De landmacht met ondersteuning bij het opsporen van explosieven, de ondersteuning van de lokale overheden of de ondersteuning van grote evenementen. De luchtmacht met de inzet voor brandbestrijding met de bambibucket, het gewondenvervoer op de Waddeneilanden of de inzet van F-16’s voor de bescherming van het luchtruim. De marine met het opruimen van zeemijnen, de ondersteuning bij tropische stormen in het Caribische gebied of met kustbewaking samen met de kustwacht. Kortom, de inzet van de krijgsmacht dichtbij huis is groot, maar helaas nog te onbekend. De VVD wil dan ook dat defensie de ruimte neemt om haar taken, waar ook ter wereld, goed toe te lichten in de verschillende media. Defensie heeft al een stap gezet om militairen op Facebook en Twitter hun ervaringen te laten delen. Dat is al een stap in de goede richting. Het draagvlak in de Nederlandse samenleving voor Defensie zal omhoog moeten.

Inzetbaarheid
De VVD is van mening dat met het geld dat we nu beschikbaar stellen voor defensie, de ambitie van veelzijdig inzetbaar haalbaar is. Hierbij geeft de VVD wel aan dat een rol zoals we die in Afghanistan hadden als ‘lead nation’ niet meer waar kunnen maken.
Om dat geld goed optimaal te benutten moeten wel een aantal zaken beter geregeld worden. Het financieel beheer moet worden verbeterd. Wanneer je niet weet wat je hebt of wat de verplichtingen zijn kom je iedere keer weer voor verrassing te staan. Ook moet het voorraadbeheer beter ingevuld worden. Niet alleen weten wat er ligt, maar vooral weten wat je in de komende tijd nodig hebt. Daarbij kan ook worden gedacht aan samenwerking met de civiele luchtvaart. Je hoeft niet alles zelf op de plank te hebben als een ander bedrijf het al heeft liggen. In dat geval moet je echter wel de wil en de bereidheid hebben om goede afspraken te maken. Ook onderhoud moet beter gestructureerd worden en ook daar zou een samenwerking met de civiele wereld schaalvoordelen op kunnen leveren. We hebben namelijk nog steeds uitstekend materieel, maar dat moet wel inzetbaar zijn. En die inzetbaarheid zal in de toekomst nog verder omhoog moeten.

Personeel
Ook op personeelsgebied zal Defensie flexibeler moeten gaan worden. De VVD is een grote voorstander van het inzetten van reservisten. Helaas missen we tot op de dag van vandaag en goed samenhangend reservistenbeleid. De VVD is momenteel om een krachtige visie op papier te zetten, juist omdat we die meerwaarde van reservisten zien. Bepaalde expertise is beperkt nodig binnen de krijgsmacht. Dan is het kostbaar om iemand toch volledig in dienst te nemen. Als er in je reservistenbeleid door goede afspraken met het bedrijfsleven een samenwerking mogelijk is om die expertise te delen, dan blijft de expert in dienst van een civiel bedrijf, maar is op afroep of op regelmatige basis beschikbaar voor de krijgsmacht. Dat is goed voor defensie, maar ook goed voor de samenleving en het draagvalk voor defensie. Door de interactie van civiele bedrijven en Defensie is het mogelijk om de expertise die op de civiele markt is ook in te brengen bij Defensie en zijn de bijzondere capaciteiten van de defensiemedewerkers een aanvulling op de civiele bedrijven. Een win-win situatie.

De VVD spreekt over een krijgsmacht van “High on tech-low on boots”. Dat principe wil niet zeggen dat de VVD het nut niet ziet van de infanterie. De infanterie die we hebben is juist van de hoogste kwaliteit, met een solide opleiding en voorzien van hoogwaardig materieel. Niet inzetten op grote aantallen militairen die alleen maar een wachttoren kunnen bemannen, maar juist op die veelzijdig inzetbare militair die je voor alle missies in kan zetten. Bij de reorganisatie zijn daarom vrijwel alle infanterie-eenheden juist intact gelaten. De VVD wil wel een betere balans tussen de verschillende onderdelen om op die manier de veelzijdig inzetbare krijgsmacht te krijgen die flexibel inzetbaar is. Dat is ingezet met de huidige reorganisatie.

Kortom, de VVD heeft het belang van Defensie scherp voor ogen. De belangen en veiligheid van Nederland zijn gediend met een goede krijgsmacht. Daarom is de VVD tegen verdere bezuinigingen en zal de VVD zich blijven inzetten om de Krijgsmacht voor te bereiden op de uitdagingen van de toekomst.

(VVD, 22 augustus 2012)

Voor het onderwerp defensie in het verkiezingsprogramma van de VVD, zie het bericht Defensie in de verkiezingsprogramma's.