Onderzoek naar uitstapkosten JSF-project

De Algemene Rekenkamer heeft op dinsdag 21 augustus 2012 besloten onderzoek uit te voeren naar de kosten voor Nederland van het stoppen van deelname aan het militaire ontwikkelingsproject Joint Strike Fighter (JSF) van de Amerikaanse vliegtuigbouwer Lockheed Martin.

De minister van Defensie heeft de Algemene Rekenkamer om dit onderzoek verzocht. Aanleiding voor dit verzoek is de uitkomst van een debat in de Tweede Kamer op 5 juli j.l. waarbij een Kamermeerderheid voor een motie heeft gestemd waarin de regering verzocht wordt alle noodzakelijke stappen te nemen om uit het JSF-project te stappen. De minister vraagt de Algemene Rekenkamer nu om de kosten in kaart te brengen, in afwachting van mogelijke vervolgstappen.

1ste Nederlandse F-35 testtoestel (foto: min. van Defensie)

Nederland heeft sinds 2002 diverse samenwerkingsafspraken met de Amerikanen gemaakt over de ontwikkeling van dit nieuwe jachtvliegtuig (ook wel F-35 genoemd), ook in financiële zin.

De Algemene Rekenkamer verwacht op 25 oktober a.s. het rapport te kunnen publiceren waarin ingegaan wordt op de al gedane uitgaven en aangegane verplichtingen door Nederland voor dit militaire doel. Ook de kosten die Nederland nog moet maken en de varianten die hierbij een rol spelen om de huidige F-16-jachtvliegtuigen van de Koninklijke Luchtmacht te vervangen worden in dit onderzoek betrokken. De financiële gevolgen van het uitstappen uit het test- en ontwikkelingsprogramma voor de JSF en het opzeggen van alle samenwerkingsovereenkomsten zullen worden belicht. Ook de gevolgen voor het langer doorvliegen met de huidige F-16-toestellen zal worden beschreven.

In het laatste monitorrapport over de JSF van 3 april j.l. heeft de Algemene Rekenkamer al gewezen op de relatie tussen ontwikkelingen met de JSF en de huidige luchtvloot.

De Algemene Rekenkamer monitort al geruime tijd de ontwikkelingen rond de grootste investering van de Nederlandse krijgsmacht - het vervangen van de F-16’s - en rapporteert sinds 2005 daar jaarlijks over aan de Tweede Kamer en de minister van Defensie. In februari 2009 heeft de Algemene Rekenkamer bij de minister van Defensie aangedrongen op het informeren van het parlement over eventuele uitstapkosten vanwege het JSF-project. Toen heeft de Algemene Rekenkamer een eerste berekening gepubliceerd over de mogelijke uitstapkosten.

De gevolgen voor de werkgelegenheid in Nederland worden niet betrokken in het nieuwe Rekenkameronderzoek. Hiervoor zal de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie een apart onderzoek door een andere organisatie laten maken.

Meer informatie over vervanging F-16 en betrokkenheid van Nederland bij het project JSF is te vinden in het webdossier.

(Algemene Rekenkamer, 21 augustus 2012)