‘Diplomatie bedrijven op zee’

Commandeur Ben Bekkering over antipiraterijmissie

Ruim twee maanden is hij commandant van Combined Task Force 508, beter bekend als de NAVO antipiraterijmissie Ocean Shield. Eerst vanaf het fregat Hr. Ms. Evertsen, sinds twee weken vanaf het amfibisch transportschip Hr. Ms. Rotterdam dat patrouilleert in de Golf van Aden. Commandeur Ben Bekkering: “Als we nu omdraaien zijn de piraten weer op volle kracht aanwezig.” 

tekst tlnt Jochem van Wijk

Commandeur Bekkering

In de hut van Bekkering op Hr. Ms. Rotterdam gaat elke ochtend om zes uur de wekker. Een uur later heeft de hij de eerste briefing er al opzitten. Sinds twee weken is de commandeur met zijn 24-koppige internationale staf ‘te gast’ op Hr. Ms. Rotterdam. Vanaf het vlaggenschip leidt de commandant van Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG1) de antipiraterijmissie Ocean Shield. Er is goed nieuws vanaf zee. Piraterijactiviteiten in de wateren van Somalië zijn het afgelopen jaar meer dan gehalveerd.

In de eerste zes maanden van vorig jaar waren er 163 piraterijgerelateerde incidenten. In dezelfde periode van dit jaar is dat gedaald naar 69. Het aantal gekaapte schepen daalde fors en de afgelopen twee maanden zijn er geen succesvolle aanvallen op koopvaardijschepen uitgevoerd; voor het eerst in vijf jaar. Ben Bekkering: “Volgens het International Maritime Bureau (IMB) is dat te danken aan de internationale marine-inspanningen, waaronder die van de NAVO, de beschermende maatregelingen op de koopvaardijschepen en de beveiligingsteams. Ook de de toenemende druk op het land van AMISOM, de missie van de Afrikaanse Unie in Somalië draagt daar aan bij. Net als de Transitional Federal Government (TFG) van Somalië, die samen de bewegingsruimte van de piraten op het land inperken..”

Maritieme diplomatie
Internationale samenwerking is volgens de NAVO-commandant een belangrijk element tot succes. Daarom wordt op zijn verzoek de kustwacht van Djibouti getraind door Nederlandse mariniers, krijgen Japanse matrozen een rondleiding op het schip en staat hij zelf regelmatig in exotische havens bij een buitentemperatuur van 40 graden op de valreep om internationale collega’s op te wachten voor een gesprek.

Mariniers overmeesteren piraten

Op zee wordt een stukje omgevaren om een bevriend schip te ontmoeten. “Dat is het lot van een vlaggenschip. Ik zie het als ‘maritieme diplomatie’. Samenwerken gaat Nederlanders goed af, dat zit in onze genen. Wil je handel drijven, dan moet je met elkaar praten. Daar komt bij dat onze deelname aan de NAVO en internationale samenwerking  ons met de paplepel is ingegoten. Ditis voor veel mensen in deze regio niet vanzelfsprekend. Om vertrouwen te krijgen zijn deze bezoeken en trainingen belangrijk. Het werkt een stuk makkelijker als je elkaars gezicht kent. Gezamenlijk hebben we één doel: het stoppen van piraterij voor de kust van Somalië.”

Om dit te bereiken ligt de oplossing op het land. “Uiteindelijk zullen de Somaliërs in een stabiele omgeving werk moeten vinden en zo aansluiting vinden bij de internationale gemeenschap. Dat de oplossing op het land ligt, wil niet zeggend dat we hier alleen maar met symptoombestrijding bezig zijn. Integendeel. Ook de vissers en de handelaren voor de kust hebben last van de piraten. Het Land van Punt is eeuwenlang een belangrijk locatie geweest op de handelsroute van de Indische Oceaan. Ik ben ervan overtuigd dat onze inspanningen om de zee veilig te maken de lokale en internationale handel ten goede komen en daarmee verdere ontwikkeling dichterbij brengen.”

Moesson
Het leven in deze regio wordt sinds mensenheugenis bepaald door de moesson. Drie maanden harde wind wordt afgewisseld met drie rustige maanden. Nu waait het hard op zee en zijn de meeste piraten op het land. De ervaring is dat in deze periode de piraten van tactiek veranderen.

“Eerst opereerden ze in kleine skiffs in de Golf van Aden, toen met whalers als moederschip in het Somalisch Bassin en meest recent met dhows als moederschip in de Arabische Zee. Vanwege het succes van de antipiraterijmissie is het aannemelijk dat ze weer van tactiek zullen veranderen.”

Hr. Ms. Rotterdam

De commandeur is er klaar voor. Want als in september de moesson gaat liggen wordt zijn vlootverband uitgebreid met een patrouillevliegtuig en een fregat van de Denen, twee Amerikaanse schepen en een Nederlandse onderzeeboot. Verder bevinden zich diep in de buik van Hr. Ms. Rotterdam mariniers met de nieuwe super snelle FRISC’s, landingsvaartuigen, het onbemande verkenningsvliegtuig ScanEagle en twee Cougar helikopters om de kustlijn haarscherp in de gaten te houden en waar nodig is in te grijpen.

Hoewel het goed gaat met het bestrijden van de piraterij, is het einde nog niet in zicht. “Onze economie is een wereldeconomie. We zijn afhankelijk van grondstoffen, productie en afzetmarkten over heel de wereld. Dat de antipiraterijmissie succes heeft is mooi, maar als we nu omdraaien zijn de piraten weer op volle kracht aanwezig. Daarom is het voor Nederland zo belangrijk om aan deze missie mee te doen.”

Ocean Shield
De Hr. Ms. Rotterdam patrouilleert op het ogenblik voor de kust van Somalië. Het 166 meter lange Landing Platform Dock (LPD) is sinds 4 augustus het vlaggenschip van de NAVO-antipiraterijmissie Ocean Shield. De missie staat onder leiding van de Nederlandse commandeur Ben Bekkering met een internationale staf van 24 mensen uit zeven landen. Op het schip bevinden zich ruim 350 bemanningsleden van vooral marine, maar ook van landmacht, luchtmacht en marechaussee.

Doel van de missie is het aanpakken van piraterijactiviteiten, het patrouilleren in de Golf van Aden, het beveiligen van schepen en het aanhalen van de banden met internationale partners. Ondanks het afnemen van piraterij, zijn er nog steeds zeven schepen gekaapt en worden er rond de 177 mensen gegijzeld.

(Defensiekrant, 16 augustus 2012)
Foto's: ministerie van Defensie