Af en toe schiet ze even vol door de emoties. Maar een gevoel van opluchting en dankbaarheid overheerst als de Amerikaanse Sharon Kight Dolan deze zondag een bezoek brengt aan de Amerikaanse oorlogsbegraafplaats in Margraten (Limburg). In de VS is het vandaag ‘Memorial Day’, de dag waarop het land zijn oorlogsdoden herdenkt. Een traditie die begon na de Burgeroorlog in de 19e eeuw. Memorial Day is de laatste maandag van de maand mei. Traditioneel vindt op de zondag daarvoor jaarlijks een herdenkingsplechtigheid plaats op Margraten.
Wall of the Missing
Bijna zeven decennia lang staat de naam van soldaat der eerste klasse Gerald ‘Mike’ Kight, de oom van Sharon, op de ‘Muur van de Vermisten’ (Wall of the Missing) met de namen en gegevens van ruim 1700 militairen die ‘verdwenen’ tijdens vijandelijkheden in en boven Nederland en Duitsland. Samen met zijn vier broers (de jongste daarvan was de vader van Sharon) ging Mike Kight in de Tweede Wereldoorlog in dienst. Drie van de broers keerden terug naar het plaatsje White Salmon in de staat Washington. Maar Mike werd als vermist opgegeven na zware gevechten bij Groesbeek, een plaatsje ten zuiden van Nijmegen. Zijn eenheid, het 504de Parachute Infantry Regiment (1-504 PIR) van de 82ste Airborne Division vormde de voorhoede in de Operatie Market Garden en had tot taak de bruggen bij Grave en Nijmegen te veroveren.
 |
| Soldaat 1 Mike Kight met een nichtje tijdens de Tweede Wereldoorlog |
Op 17 september landden de para’s van ‘1-504 PIR’ bij Groesbeek. Drie dagen later nam soldaat Mike Kight deel aan een van de huzarenstukjes tijdens Operatie Market Garden. De twee bruggen bij Nijmegen moesten veroverd worden, maar de Britse en Amerikaanse troepen stuitten op heftige weerstand van de Duitsers op de noordelijke oever van de Waal. De Amerikanen staken vervolgens ten westen van de bruggen met gammele Britse vouwboten van canvas de Waal over. Tijdens daglicht, en onder moordend vuur van de Duitsers. Sommigen moesten bij gebrek aan peddels hun geweerkolf gebruiken om te peddelen. Deze oversteek van de Waal is ook een van de meest bekende scènes uit de speelfilm ‘A Bridge Too Far’ – een Brug te ver. En ondanks zware verliezen (47 doden en vele tientallen gewonden) lukte de aanval. De Duitsers werden verdreven van de noordoever, waarna Britse tanks en andere eenheden over de verkeersbrug noordwaarts konden oprukken. Ze kwamen echter te laat bij Arnhem aan om het mislukken van de operatie nog te kunnen voorkomen.
Vermist
Bij het oversteken van de Waal moet soldaat Mike Kight dus een geluksengeltje op zijn schouder hebben gehad. Zijn eenheid werd na het vrijmaken van de verkeersbrug weer teruggetrokken naar de landingszone bij Groesbeek. Maar daar kregen de parachutisten te maken met felle tegenaanvallen van Duitse eenheden. Bij een van die aanvallen, met tanks, liet het geluk Mike Kight in de steek. Zijn eenheid werd onder de voet gelopen. Slechts één man overleefde. Het laatste wat hij van soldaat Mike had gezien was hoe deze, zwaar gewond, bleef vuren met zijn mitrailleur. Kight werd als vermist opgegeven en zou tientallen jaren spoorloos blijven.
 |
| Mitrailleurschutter van 1-504 PIR in actie bij Nijmegen |
Pijnlijk
In White Salmon, Washington, bleef zijn moeder tevergeefs wachten op de thuiskomst van Mike. “Toch verloor ze nooit de hoop, ze dacht altijd dat hij toch boven water zou komen”, vertelt nicht Sharon in Margraten. “Mijn oma had altijd een Amerikaans vlaggetje in het raamkozijn staan als symbool van die hoop.” Over Oom Mike werd verder niet veel gepraat – het was volgens Sharon te pijnlijk. De vermissing van Mike omschrijft ze als “een gapend gat in de familie.”
Groesbeek
In de zomer van 2011 zijn drie Nederlanders in de buurt van Groesbeek bezig met hun favoriete hobby: het met metaaldetectoren afspeuren van het voormalige strijdtoneel rond Nijmegen op eventuele restanten. Paul Geutjes, Rick Hermsen en Mario Wijnhoven werken deze keer op een akker langs Wylerbaan. De metaaldetector begint te piepen. Ze vinden een hoop lege hulzen. En dan een menselijk bot. En nog een. Ze bellen meteen het het ministerie van Defensie. Dat begint met een onderzoek op de akker.
 |
| Het veldgraf aan de Wylerbaan |
Identificatie
De Bergings- en Identificatiedienst van de Koninklijke Landmacht (BIDKL) vindt er twee stoffelijke overschotten. Het ene is vermoedelijk als gevolg van de explosie van een tankgranaat zwaar beschadigd. Het andere is redelijk intact. En aan de hand van zijn 'dog tags' (identificatieplaatje) en een aangetroffen portefeuille is de uiteindelijke identificatie door de Amerikaanse oorlogsgravendienst in Hawaï eenvoudig: in de akker lag Mike Kight, in wat in 1944 zijn schuttersputje was. De familie in de VS werd gebeld en ook Sharon Kight Dolan, die met haar man Mike Dolan in Brussel woont, kreeg een telefoontje.
 |
| Gerald Kight |
Doodgevochten
Volgens Mario Wijnhoven wijst alles er op dat Mike Kight zich letterlijk heeft doodgevochten. “Er zijn in het graf alleen lege hulzen, geen scherpe patronen gevonden”, zegt Mario. De .30 mitrailleur die Mike bediende is niet teruggevonden, die is destijds mogelijk door de Duitsers meegenomen. Het tweede stoffelijk overschot op de akker is wellicht dat van de lader van de mitrailleur. Volgens Mario is er goede kans dat ook deze vermiste Amerikaanse militair alsnog wordt geïdentificeerd.
Bijgezet
Sharon Kight Dolan en haar man hebben intussen een intensief contact opgebouwd met de drie Nederlanders. Ze hadden met hen al de akker in Groesbeek bezocht en een flink dossier opgebouwd van alle vondsten die in het veldgraf zijn gedaan. Met de ceremonie in Margraten kwam er zondag in zekere zin een afsluiting van het dossier van Oom Mike. Eerder deze maand, op 19 mei, werd de as van Mike in White Salmon bijgezet bij het graf van zijn moeder. Een plechtigheid met volledige militaire ceremonie. Zie daarvoor dit artikel in ‘The Oregonian’. Binnenkort zal er op de Wall of the Missing een rozet worden geplaatst naast de naam van Mike Kight, ten teken van het feit dat hij is geïdentificeerd. Daarmee is dan zijn dossier formeel gesloten.
 |
| Wall of the Missing, Margraten. V.l.n.r.: Mike Dolan, Paul Geutjes, Mario Wijnhoven, Rick Hermsen, Sharon Kight Dolan |
Intussen worden in Groesbeek en omgeving nog zo’n veertig Amerikaanse militairen vermist.
De 82ste Airborne Divisie werd in oktober 1945 collectief onderscheiden met de Militaire Willems-Orde: de hoogste Nederlandse onderscheiding voor betoonde moed in oorlogstijd. De onderscheiding werd in ontvangst genomen door de legendarische James Magellas. Die nam als 2e luitenant van 1-504 PIR ook deel aan de 'Waal Crossing'. Tot 2006 zou de 82ste luchtlandingsdivisie de enige buitenlandse militaire eenheid zijn waaraan de Militaire Willems-Orde collectief was toegekend.
 |
| Militaire Willems-Orde |
(Defensie Weblog, 28 mei 2012)
Audio: Interview with Mrs. Sharon Kight Dolan
Audio: Interview met Mario Wijnhoven
Geen opmerkingen:
Een reactie posten